Viết về du lịch Cà Mau – kỳ 6: Đảo Hòn Khoai tượng đài bất diệt

(Giải Khuyến khích cuộc thi viết “Góc nhìn về du lịch Cà Mau năm 2020”)

Hòn Khoai là tên một cụm đảo nằm ở phía Đông Nam mũi Cà Mau thuộc xã Tân Ân, huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau. Ngày 27/4/1990, Hòn Khoai được Bộ Văn hóa – Thông tin công nhận Di tích Lịch sử và Thắng cảnh Quốc gia. Điều này tạo cú hích cho đảo Hòn Khoai phát triển du lịch hơn nữa. Sau hơn 30 năm được công nhận và phát triển, bằng nội lực sẵn có và việc quan tâm đầu tư của Nhà nước, đảo Hòn Khoai đã đổi mới, từng bước phát triển. Có thể nói đảo Hòn Khoai đã đổi thay và phát triển rất nhanh về cơ sở hạ tầng, điện, đường. Ngày nay, hệ thống đường giao thông trên đảo đang phát triển nhanh chóng, góp phần làm thay đổi bộ mặt của đảo. Đường đi lại trên đảo có một con đường chính từ Bãi Lớn đến đỉnh đảo, dài khoảng 3 km đã được trải nhựa phẳng phiu, rợp bóng cây xanh mát. Cạnh đó là các tuyến vận chuyển hành khách từ đất liền ra đảo và ngược lại bằng đường hàng hải rất thuận tiện. Cầu cảng Hòn Khoai luôn đông đúc tấp nập tàu bè, hành khách đi lại.

Trước khi ra đảo Hòn Khoai, tôi được nghe kể rằng Hòn Khoai là một hòn đảo có nhiều truyền thuyết lịch sử được truyền miệng qua nhiều thế hệ. Theo dòng lịch sử xưa kia, địa danh này còn được gọi với nhiều cái tên khác nhau như: Hòn Giáng Hương, Hòn Độc Lập hay đảo Poulop vào thời Pháp thuộc. Vậy tên gọi Hòn Khoai như thế nào, có lẽ qua quá trình kiến tạo địa chất và sự sắp đặt ngẫu nhiên của tự nhiên, những đảo nhỏ kết nối với nhau tạo hình giống củ khoai không lồ giữa biển. Cũng có truyền thuyết kể rằng: ngày xửa ngày xưa, không rõ là vào thời kỳ nào, cha ông đi khai phá đảo đã mang theo nhiều hạt giống cây trồng từ đất liền để sinh sống, đến nay vẫn còn xót lại nhiều gốc khoai mì, khoai mỡ tự nhiên. Lí do nào cũng đều có cơ sở, vì thế ngư dân thuận tên gọi đảo là Hòn Khoai cho đến giờ. Ngày nay đảo Hòn Khoai gồm nhiều đảo nhỏ: Hòn Khoai, Hòn Tượng, Hòn Sao, Hòn Đồi Mồi, Hòn Đá Lẻ. Trong đó Hòn Khoai là đảo lớn nhất với diện tích khoảng 4km2 và cũng là hòn đảo cao nhất so mực nước biển là 318m. 

Nhưng có một sự thật không ai chối cãi được, đảo Hòn Khoai đánh dấu người Việt đặt chân lên hòn đảo này, cắm mốc chủ quyền biển đảo của Việt Nam. Chủ quyền ấy được viết bằng mồ hôi, xương máu và cả sinh mạng của nhiều thế hệ trai tráng bảo vệ chủ quyền biển đảo không bao giờ trở về. Ngược dòng lịch sử cách đây 80 năm về trước, ngày 13/12/1940, nhà báo, thầy giáo, chiến sĩ cách mạng Phan Ngọc Hiển đã lãnh đạo quân nổi dậy khởi nghĩa Hòn Khoai giành thắng lợi, tên sếp đảo người Pháp bị thương nặng chết ngay trên đảo. Tuy nhiên, thực dân Pháp đã bao vây quân khởi nghĩa Hòn Khoai và bắt được Phan Ngọc Hiển cùng các đồng chí của mình và đến ngày 12/07/1941, giặc Pháp đã xử bắn Phan Ngọc Hiển cùng 7 đồng chí của mình. Ngày khởi nghĩa Hòn Khoai (13/12/1940) đã được chọn làm Ngày truyền thống cách mạng của Đảng bộ, quân và dân Cà Mau. Phan Ngọc Hiển đã được đặt tên cho 1 huyện của tỉnh Cà Mau – huyện Ngọc Hiển. Năm 1990, Hòn Khoai được Bộ Văn hóa – Thông tin công nhận Di tích lịch sử – văn hóa cấp Quốc gia./.

Ngày nay chứng tích ghi lại sự kiện đó được khắc trên một tấm bia đá đặt dưới chân ngọn hải đăng Hòn Khoai. Ngọn hải đăng này tròn 100 năm tuổi là địa điểm check in được nhiều người lựa chọn mỗi khi đến Hòn Khoai. Ngọn tháp này nằm trên đỉnh cao nhất của Hòn Khoai, được thực dân Pháp xây dựng vào 1920, đây được xem là một trong những công trình đèn biển có mặt sớm nhất của hải phận Việt Nam. Từ đây phóng tầm mắt ra xa là biển cả bao la, đảo Hòn Khoai hiện lên xanh rì giữa muôn trùng sóng biếc. Ngắm ngọn Hải đăng Hòn Khoai, phía dưới là bia di tích khởi nghĩa Hòn Khoai, trong tâm tưởng chúng tôi như nhìn thấy những chiến sĩ cách mạng trong cuộc khởi nghĩa Hòn Khoai năm xưa dũng cảm chiến đấu bảo vệ chủ quyền biển đảo, chống lại thực dân Pháp. Và từ đó, có biết bao nhiêu người dân, chiến sĩ qua nhiều thế hệ đã anh dũng hy sinh bảo vệ từng tấc đất đảo xa của Tổ quốc.

80 năm đã trôi qua, chúng tôi đi trên đất Hòn Khoai hôm nay mà như nghe đâu đây rầm rập những bước chân, tiếng hò reo của những ngày khởi nghĩa Hòn Khoai ngày ấy. Một mùa xuân mới lại về trên quê hương đảo nhỏ anh hùng, nhớ về những ngày tháng hào hùng ấy, người dân Cà Mau càng tự hào, hạnh phúc hơn trước những đổi thay kỳ diệu của quê hương. Tự hào về Hòn Khoai với những con người đã làm nên lịch sử – một cuộc khởi nghĩa anh hùng. Và giờ đây phát huy mạnh mẽ tinh thần khởi nghĩa Hòn Khoai năm xưa với sự quyết tâm chung sức, chung lòng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Cà Mau, đã hành động làm nên một phong trào “Hòn khoai mới” trên tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội, xây dựng Hòn Khoai thành đảo du lịch ngày thêm giàu đẹp.

Hòn Khoai không chỉ là hòn đảo của lịch sử, mà còn là đảo du lịch, có rất nhiều danh lam thắng cảnh đẹp làm say đắm bao người. Hòn đảo này được thiên nhiên ưu đãi nguồn tài nguyên phong phú, đó là hệ sinh thái rừng nhiệt đới nguyên sinh rộng lớn, thảm thực vật phong phú đa dạng, động vật hoang dã quý hiếm mà thiên nhiên đã ban tặng cho Hòn Khoai. Vì đảo ít cư dân sinh sống nên chỉ có vài ba quán tạp hóa nhỏ, chủ yếu là các lính biên phòng canh giữ biển đảo. Chính vì điều đó mà Hòn Khoai vẫn giữ được nét đẹp hoang sơ hiếm nơi nào có được. Đây là địa điểm lý tưởng cho những ai say mê vẻ thanh bình, tĩnh lặng của đất trời.

Vì chưa được khai thác quá nhiều nên Hòn Khoai còn đậm nét hoang dã, tự nhiên vốn có của mình với bãi tắm sạch sẽ, nước trong veo, khung cảnh thơ mộng, hữu tình. Bãi cát vàng trải dài bất tận, sóng nước xanh biếc xô bờ, nắng ấm trong vắt tỏa sáng ngày mới, một cảm giác tĩnh lặng, bình yên đến lạ. Đặc biệt không gì tuyệt vời hơn cảm giác được ngồi trên bờ biển Hòn Khoai vào lúc hoàng hôn. Màu trời, màu nước như quyện hòa trong ánh mặt trời rực rỡ, tạo nên một khung cảnh như mơ, như thực. Trên mặt biển những đợt sóng ào ạt xô vào bờ tung bọt trắng xóa. Mặt trời khi ấy mang màu đỏ hồng in xuống dòng nước biển trong xanh, hòa trong tiếng sóng. Đắm mình trong không gian hoàng hôn nơi biển Hòn Khoai, như được thấy mình tĩnh lặng hơn, không còn những ồn ào, những xô bồ cuộc sống.

Sau những ngày đi thăm quan một vòng quanh đảo Hòn Khoai, những bước chân không biết mệt mỏi vẫn muốn lôi kéo chúng tôi đi mãi, đi mãi để khám phá hết những vẻ đẹp kỳ diệu mà thiên nhiên đã ban tặng cho mảnh đất này, thật xứng danh là “hòn ngọc phía Tây Nam của Tổ quốc”. Với những thế mạnh về cảnh sắc được thiên nhiên ban tặng, trầm tích các nền văn hóa phong phú, Hòn Khoai đang ngày càng trở mình vươn lên, là miền đất hứa của du lịch Cà Mau, đồng thời là đảo tiền tiêu bảo vệ vùng trời, vùng biển và dải đất phía Tây Nam của Tổ quốc.